Ortanca Bakımı

Uzun yıllar bakımı yapılabilen çok yıllıklı bir dış mekan bitkisidir. Çiçeklenme dönemi ilkbahar aylarında başlar ve sonbahar aylarına kadar devam eder. Ortancalar balkonlarda, teraslarda ve saksılarımızda bakılabilecek aynı zamanda da istenirse bahçelere de ekilebilen bir çiçektir. Piyasada çok fazla ortanca çeşidi ve farklı renklerde bulunan ortancalar bulunmaktadır. Her boydan ortancalara rastlamak mümkündür.

Ortanca Bakımı Nasıl Yapılır?

Ortancalar çok hızlı büyüyen ve yayılan bitkilerdir ve bu nedenle çoğaltılması ve üretimi oldukça basittir. Ortancalarda dikkat edilmesi gereken konuların başında yer seçimi gelmektedir. Direkt olarak güneş ışığını sevmeyen bir bitkidir ve gölge yerlerden hoşlanmaktadır.  Yer seçimi yapılırken direkt güneş ışığı almayan fakat aydınlık alanlar tercih edilmelidir. Balkon veya saksı içerisinde bakım yapılıyorsa gölge alanlarda bakımı yapılabilir. Eğer ortancalar güneşe fazla maruz kalırsa ömürleri kısa olacaktır.

Ortancalar hızlı ve yayılan bitkiler olduklarından dolayı sık saksı değiştirilmesi gereken bir bitkidir. Bu nedenle saksı tercihi yapılırken büyük hacimli derin ve büyük saksılar tercih edilmelidir. Her dönem saksı değişimi yapılabilir. Saksı değişimi yapılırken dikkat edilmesi gereken bir husus köklerine zarar vermeden değişim yapmaktadır.

Ortancalar çok fazla toprak seçimi yapmayan bitkilerdir. Humus bakımından zengin ve su geçirgenliği yüksek olan topraklar ortancaların en verimli olduğu toprak tipidir. Ortancaların toprakları nemli olduğu sürece toprağa su vermeye gerek yoktur. Yazları 2 günde bir olmak üzere ve kışları da yaprak döktüğü zamanlarda haftada bir olmak üzere sulaması yapılır.

Ortancalarda budama yapılması pek tavsiye edilmez. Bunun nedeni de çiçek açan ortancaların dalları budandığında bir sonraki sene çıkan dallardan yeni çiçekler alınmaz. Bu nedenle ortancalara budama yapılması pek tavsiye edilmez.

Ortancalar gübreli toprakları sevmektedirler. 2 ayda bir verilen gübreler ortancaların daha iyi çiçek açmasını sağlamaktadır.

Ortanca Üretimi Nasıl Yapılır?

Ortancalar 3 farklı şekilde üretilebilir. Bu yöntemler tohumdan üretim, çelikten üretim ve yavru ayırma yöntemi ile üretimdir.

Ortancalarda tohumdan üretim zahmetli bir iştir. Bu nedenle çelikten üretim ve yavru ayırma yöntemi daha çok tavsiye edilir. Çelikleme yapılırken çiçeksiz 7-8cm boyutunda bir dal yeterli olacaktır. Bu dal ana gövdeden bir makas yardımı ile 45 derecelik bir acı ile kesilir ve alt yaprakları ayrılır. Fotosentez yapması için üstlerde yaprak bırakılır. Daha sonra bir kap veya saksı içerisine 5-6 cm derinliğindeki toprağın içerisine kesilen çelik ekilir. Bu noktada toprağın nemli olmasına dikkat edilmelidir. Toprak kurumadan her gün fısfıs yardımı ile nemlendirme işlemi yapılır. 3-4 hafta içerisinde köklenmesi gerçekleşir.

Diğer bir işlem de yavru ayırma yöntemidir. Ortancaların hızlı büyüyen ve yayılan bitkilerden olmasından dolayı yanlarından sürekli yeni yavrular verirler. Bu yeni yavrular ana gövdeye zarar vermeden alınır ve yeni bir saksıya dikilir. Bu yöntem en basiti ve en hızlı sonuç veren yöntemdir.

Ortancalar hakkında bilinen yanlışlardan bir tanesi kış aylarında yapraklarını döken ortancaların öldüğü sanılmasıdır. Bunun aksine ortancalar ilkbahar aylarının gelmesiyle tekrardan yapraklarını açar ve canlanırlar. Bu nedenle yaprak döken ortancalar atılmamalıdır.

Ortanca Saksı Değişimi Ne Zaman Yapılmalıdır?

Ortanca (Hydrangea) bitkilerinin saksı değişimi, genellikle ilkbahar başlangıcında yapılmalıdır. Bu dönem, bitkinin aktif büyüme evresine girdiği ve yeni kökler oluşturabileceği zamandır. Saksı değişimi için en uygun zaman, bitkinin uykudan uyandığı ve yeni filizler vermeye başladığı ilkbahar aylarıdır. Bu süreçte, bitkinin kök sistemi daha hızlı bir şekilde yeni saksıya uyum sağlayabilir ve büyüme potansiyelini artırabilir.

Ortanca Saksı Değişimi Nasıl Yapılır?

Ortanca (Hydrangea) bitkisinin saksı değişimi aşağıdaki adımlar takip edilerek yapılabilir:

1. Uygun Zamanı Seçin: İlkbahar başı, bitkinin uyanış dönemi olduğu için saksı değişimi için idealdir.
2. Yeni Saksı Seçimi: Yeni saksı, mevcut saksıdan biraz daha büyük olmalıdır. Ortanca bitkileri geniş kök sistemlerine sahip olduğundan, köklerin rahatça yayılabilmesi için genişlik ve derinlik önemlidir.
3. Drenaj ve Toprak: Yeni saksının altında drenaj delikleri olduğundan emin olun. Drenajı iyileştirmek için saksının tabanına küçük çakıl taşları veya seramik parçaları yerleştirebilirsiniz. Ortanca için asidik pH değerine sahip, iyi drene olan ve organik maddece zengin toprak kullanın.
4. Bitkiyi Saksıdan Çıkarın: Bitkiyi mevcut saksıdan dikkatlice çıkarın. Kökleri nazikçe gevşetin ve ölü veya zarar görmüş kökleri budayın.
5. Yeni Saksıya Yerleştirme: Yeni saksının tabanına bir miktar toprak koyun. Bitkiyi saksının ortasına yerleştirin ve köklerin doğal olarak yayılmasını sağlayın. Saksıyı toprakla doldurun ve toprağı hafifçe bastırın.
6. Sulama: Saksı değişiminden sonra bitkiyi iyice sulayın. Bu, köklerin yeni toprakla temas etmesini ve hava ceplerinin çıkmasını sağlar.
7. Yerleştirme: Bitkiyi doğrudan güneş ışığı almayan, ancak bolca dolaylı ışık alan bir yere yerleştirin.
8. Bakım Sonrası: Saksı değişiminden sonraki birkaç hafta boyunca bitkiyi düzenli olarak sulayın ve gerekirse toprak nemini kontrol edin. Bitki yeni ortamına uyum sağlayana kadar ekstra dikkat gösterin.

Ortanca Budama Nasıl ve Ne Zaman Yapılmalıdır?

Ortanca (Hydrangea) budaması, bitkinin türüne ve çiçeklenme alışkanlıklarına bağlı olarak farklılık gösterir. Genel olarak, budama işlemi iki ana kategoriye ayrılır: eski odun üzerinde çiçeklenen türler ve yeni odun üzerinde çiçeklenen türler.

Eski Odun Üzerinde Çiçeklenen Ortancalar:

Bu tür ortancalar, geçen yılın dallarında çiçek açarlar. Örnekleri arasında Hydrangea macrophylla (Büyük Yapraklı Ortanca) ve Hydrangea quercifolia (Meşe Yapraklı Ortanca) bulunur.

• Budama Zamanı: İlkbahar başı, kışın bitiminden hemen sonra, yeni büyüme başlamadan önce idealdir.
• Budama Yöntemi: Sadece zayıf, ölü veya zarar görmüş dalları kesin. Çiçeklenme potansiyelini korumak için sağlıklı eski dallara dokunmayın. Eğer bitki çok sıkışıksa, hava ve ışık alımını artırmak için iç dalları inceltebilirsiniz.

Yeni Odun Üzerinde Çiçeklenen Ortancalar:

Bu tür ortancalar, mevcut yılın büyümesinde çiçek açarlar. Örnekleri arasında Hydrangea paniculata (Paniküllü Ortanca) ve Hydrangea arborescens (Küre Çiçekli Ortanca) bulunur.

• Budama Zamanı: Geç kış veya erken ilkbahar, bitki henüz uyanmadan önce idealdir.
• Budama Yöntemi: Dalların yaklaşık üçte birini veya yarısını keserek bitkiyi gençleştirin. Bu, daha güçlü ve sağlıklı yeni büyümeyi teşvik eder.

Genel Budama İpuçları:

• Keskin ve temiz budama aletleri kullanın.
• Her kesimden sonra aletleri temizleyin, özellikle hastalıklı bitkileri budarken.
• Budama yaparken, dalların üzerinde birkaç tomurcuk bırakın, bu yeni büyümeyi teşvik eder.
• Aşırı budamadan kaçının; bu, bitkinin stresini artırabilir ve çiçeklenmeyi azaltabilir.

Ortanca Çiçeği Nasıl Dikilir?

Ortanca çiçeği dikimi, dikkatli bir planlama ve doğru adımların izlenmesiyle başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilir. İşte ortanca çiçeği dikimi için adım adım rehber:

1. Doğru Zamanı Seçin: Ortancalar genellikle ilkbahar veya sonbaharda dikilir. Bu dönemler, bitkinin kök salması ve aşırı sıcak veya soğuk hava koşullarından önce kendini kurabilmesi için idealdir.
2. Uygun Yeri Belirleyin: Ortancalar, kısmen gölgeli bir yerde en iyi şekilde büyürler. Sabah güneşi ve öğleden sonra gölge, ideal koşulları sağlar. Aşırı sıcak ve direkt güneş ışığı, yaprakların yanmasına neden olabilir.
3. Toprak Hazırlığı: Ortancalar, nemli, iyi drene olan ve zengin organik madde içeren toprakları tercih eder. Toprağı iyileştirmek için kompost veya organik madde ekleyin. Ortancalar asidik toprakları sever, bu nedenle pH değerini kontrol edin ve gerekirse düzenleyin.
4. Dikim Deliği Hazırlama: Bitkinin kök topunu rahatça alabilecek genişlik ve derinlikte bir delik kazın. Delik, kök topunun iki katı genişlikte ve derinlikte olmalıdır.
5. Bitkiyi Dikin: Ortancayı dikkatlice deliğe yerleştirin. Kök topunun üstü, toprak seviyesiyle hizalı olmalıdır. Bitkiyi çok derin dikmek, büyümesini olumsuz etkileyebilir.
6. Toprakla Örtün ve Sıkıştırın: Dikim deliğini toprakla doldurun ve hafifçe sıkıştırın. Bu, hava ceplerinin çıkmasını sağlar ve köklerin toprakla iyi temas kurmasına yardımcı olur.
7. Sulama: Dikimden sonra bitkiyi iyice sulayın. Bu, köklerin toprakla temasını sağlar ve stresi azaltır. İlk birkaç hafta boyunca toprağın nemli kalmasını sağlayın, ancak aşırı sulamadan kaçının.
8. Mulçlama: Toprağın nemini korumak ve yabani otları kontrol altında tutmak için dikim alanını organik mulç ile örtün.
9. Bakım: Ortancaların düzenli olarak sulanması, yıllık olarak beslenmesi ve gerektiğinde budanması gerekir. Bitkinin sağlıklı büyümesi için bu bakım adımlarını takip edin.

Ortanca Çelik Alma İçin En Uygun Zaman Nedir?

Ortanca çeliklerini almak için en uygun zaman, genellikle bitkinin aktif büyüme döneminde, ilkbaharın sonlarından yaz başına kadar olan süreçtir. Bu dönem, bitkinin yeni ve sağlıklı büyümeler gösterdiği, enerji seviyesinin yüksek olduğu bir zamandır. Çelikler, bu yeni büyümelerden alındığında, köklenme ve yeni bir bitki oluşturma şansı daha yüksektir.

Çelik Alma Süreci:

1. Sağlıklı Bir Dal Seçin: Yeni büyümüş, hastalıksız ve zarar görmemiş bir dal seçin. Dalın en az birkaç yaprağı ve düğümleri (yaprakların dallara bağlandığı noktalar) olmalıdır.
2. Kesim Yapın: Dalı, bir düğümün hemen altından keskin ve temiz bir budama makası ile kesin. Çelik uzunluğu genellikle 10-15 cm (4-6 inç) idealdir.
3. Alt Yaprakları Çıkarın: Çeliğin altındaki yaprakları çıkarın, böylece birkaç yaprak üstte kalır. Bu, çeliğin su kaybını azaltır ve köklenmeye odaklanmasını sağlar.
4. Köklenme Hormonu Kullanın (İsteğe Bağlı): Çeliğin kesilmiş ucunu köklenme hormonuna batırabilirsiniz. Bu, kök oluşumunu teşvik eder.
5. Dikim: Çeliği, iyi drene olan ve nemli bir toprak karışımına dikin. Çeliği toprağa yerleştirirken, en az bir düğümün toprağın altında kalmasını sağlayın.
6. Nemli Tutun: Çeliği nemli tutmak için bir plastik torba veya şişe ile üzerini örtün. Bu, nemli bir mikro iklim yaratır ve su kaybını azaltır.
7. Köklenmeyi Bekleyin: Çeliklerin köklenmesi birkaç hafta sürebilir. Bu süre zarfında, toprağın nemini koruyun ve doğrudan güneş ışığından koruyun.
8. Köklenme Kontrolü: Köklenmenin başladığını gösteren işaretler (yeni yaprak büyümesi gibi) gördüğünüzde, çeliği daha büyük bir saksıya veya bahçeye nakledin.