Lavantalar doğada binlerce türü ve birbirinden farklı çeşitleri bulunan ama ticaret amacıyla yalnız 5-6 türü üretilen herkesin çok sevdiği bir çiçektir. Akıllarda daha çok kokuları ile yer edinmişlerdir. Lavantalar genel olarak 70 ila 100 cm boyutlarına kadar büyüyebilen çok yıllıklı olan yarı çalımsı bitkilerdir. Ülkemizde hemen hemen her yöremizde yetiştirilebilmesi mümkündür.
Lavantalar yetiştirilmesi, kolay bakımı, sulaması ve güzel görüntüsü ile birçok kişinin dikkatini ve ilgisini çekmektedir. Bu nedenle birçok kişi lavantaların nasıl bakılması gerektiği hakkında sorular sormaktadır.
Lavanta Bakımı Nasıl Yapılır?
Lavantalar genel olarak dış mekan bitkileridir. İstenirse saksıda istenirse de bahçede gönül rahatlığıyla bakımı ve yetiştirilmesi yapılabilir.
Lavantalar her türlü toprak yapısına uyum gösteren ve çok fazla toprak seçmeyen bitkilerdir. Ancak toprağın su geçirgenliği yüksek ve drenajlı toprak yapılarında en verimli halleri görülmektedir. Bu nedenle verimliliği arttırmak için drenajı yüksek topraklar tercih edilmelidir.
Lavantaların kök yapıları sığdır. Bu özelliklerinden dolayı da saksı seçimlerinde 25 cm derinliğinde olan saksılar uzun süre kullanım içim yeterli olacaktır. Saksı değişimi yaparken ilkbahar aylarını beklemek daha uygundur. Saksı değişimi ardından can suyu verilmesi unutulmamalıdır.
Lavantaları sularken mevsim şartlarına göre bir sulama düzeni oluşturulmalıdır. Yaz sıcaklarında ve aşırı sıcaklarda her gün sulama yapılabilir. Normal hava sıcaklarında ise günde 2 günde bir sulanır. Bu işlem toprak yüzeyinin kuruyup kurumadığına göre yapılmalıdır. Kış aylarında sulama 3-4 günde bir yapılabilir.
Lavantaların çiçek açması için sulama düzeni çok önemlidir. Düzenli ve yeteri kadar sulama yapılan lavantalarda verim ve çiçek açma oranı 3-4 kat daha fazla olmaktadır. Her sene bahar dönemlerinde çiçek açması adına gübre verilebilir. Buna ek olarak sıvı vitaminlerle takviye yapılabilir. Çiçekli dönemlerde daha çok verim almak için bir sulama vitaminli bir sulama normal olacak şekilde sulama işlemi yapılabilir. Çiçeksiz dönemlerde ise ayda bir defa vitaminli sulama takviyesi yapılabilir.
Lavantaları sulama işlemi yapılırken unutulmaması gereken iki konu vardır. Birincisi sulama işlemi kesinlikle toprağın dibinden olmalıdır. Üstten sulamalar hem yapraklara hem de lavantanın tomurcuk ve çiçeklerine zarar verebilir. Bu nedenle üstten sulamadan kaçınmak gereklidir. Dikkat edilmesi gereken bir diğer konu ise lavantanın bozulmuş, kurumuş veya dökülmüş tüm yapraklarının temizlenmiş olması gerektiğidir.
Lavantaların Yer Seçimi Nasıl Olmalıdır?
Lavantalar için yer seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken husus yaz aylarında bol güneş alan yerlerin öncelik verilmesi gerektiğidir. Lavantalar çok sıcak ve kuru havalara oldukça dayanıklı bir bitkidir. Özellikle ilkbahar ve yaz dönemlerinde çiçeklenirler ve bu dönemlerde bolca güneş ışığına ihtiyaç duymaktadırlar. Lavantalar kış aylarında ise -30 derecelere kadar dayanmaktadır. Bu açıdan lavantalar hem kavurucu sıcaklara hem de aşırı soğuklara kolayca dayanabilen çok dayanıklı bir bitki olmasıyla bilinmektedir.
Lavantalar Nasıl Çoğaltılır?
Lavantaların üretimi ve çoğaltılması genellikle 2 şekilde yapılmaktadır. Bunlar tohumdan ve çelikten üretimdir. Ticari üreticiler genellikle tohumdan üretimi daha zaman aldığı için tercih etmezler. En hızlı üretim ve çoğaltma işi çelikle üretimdir. Çelikle üretimde en az 4-5 yıllık bir anaç tercih edilmelidir.
Saksıda Lavanta Nasıl Sulanır?
Lavanta bitkisini saksıda sularken, dikkat etmem gereken en önemli şey toprağın tamamen kurumasını beklemektir. Lavanta, suyu fazla seven bir bitki değildir ve aşırı sulama köklerinin çürümesine yol açabilir. Genellikle, toprağın üst kısmı kuruduğunda, yani parmağımla kontrol ettiğimde kuru hissediyorsam, sulama zamanı gelmiş demektir. Sulama yaparken, suyun saksının altından süzülüp çıkmasına izin veririm, böylece tüm köklere su ulaşır. Kış aylarında, lavantanın su ihtiyacı daha da azalır, bu nedenle bu dönemde sulamayı iyice azaltırım. Sulama suyu olarak oda sıcaklığındaki, dinlenmiş su kullanırım, bu sayede bitkinin köklerinin ani sıcaklık değişimlerinden etkilenmesini engellerim.
Lavanta Ne Zaman Ekilir?
Lavanta bitkisini ekmek için en uygun zaman, ilkbaharın sonları ile yazın başlarıdır. Genellikle, nisan ve mayıs aylarında lavanta tohumlarını ekmeye başlarım, çünkü bu dönemde toprak yeterince ısınmış olur ve don tehlikesi de geçmiş olur. Tohumları doğrudan toprağa ekebileceğim gibi, fide olarak da yetiştirebilirim. Fide olarak ekmeyi tercih ettiğimde, bu işlemi mart ayında yapar ve fideleri nisanda dışarıya aktarırım. Lavantanın güneşi sevdiğini bildiğim için, bitkinin bol güneş alabileceği bir konumu tercih ederim. Ekim yaparken toprağın iyi drene olduğundan emin olur, ağır ve su tutan topraklardan kaçınırım.
Lavanta Sulaması Nasıl Yapılır?
Lavanta bitkisini sularken, toprağın tamamen kurumasını beklerim ve ardından derinlemesine sulama yaparım. Genellikle, toprağın üst kısmı kuru hissettiğinde sulama zamanının geldiğini anlarım. Sulama sırasında, suyun saksının altından akmasına izin vererek tüm köklerin su almasını sağlarım. Lavanta aşırı sulamayı sevmediğinden, özellikle yaz aylarında haftada bir veya iki kez sulamak yeterlidir. Kış aylarında ise lavantanın su ihtiyacı azalır, bu dönemde sulamayı iyice azaltırım. Sulama için oda sıcaklığındaki, dinlenmiş su kullanırım, böylece bitkinin köklerinin ani sıcaklık değişimlerinden etkilenmesini önlerim.
Lavanta Fidesi Ne Zaman Çiçek Verir?
Lavanta fidesi genellikle ekiminden sonraki ilk yıl içinde çiçek vermeye başlar. İlkbaharda ektiğim lavanta fideleri, uygun bakım ve sulama ile yaz aylarında çiçek açmaya başlar. Ancak, tam anlamıyla olgunlaşıp bol çiçek vermesi için bir veya iki yıl geçmesi gerekebilir. Lavantanın çiçeklenme dönemi, bulunduğum bölgenin iklimine ve lavanta türüne bağlı olarak değişebilir, ancak genellikle haziran ve ağustos ayları arasında en yoğun çiçeklenmeyi görürüm. Düzenli budama ve iyi drene edilmiş toprakta yetiştirme, lavantanın sağlıklı büyümesine ve bol çiçek açmasına yardımcı olur.
Lavanta Budaması Ne zaman Yapılır?
Lavanta bitkisini budamak için en uygun zaman, çiçeklenme dönemi bittikten hemen sonradır. Genellikle yaz sonunda, yani ağustos ve eylül aylarında lavantanın çiçekleri solmaya başladığında budama yaparım. Budama sırasında, bitkinin üst kısmındaki solmuş çiçek saplarını ve fazla büyümüş dalları keserek bitkinin daha kompakt ve düzenli bir şekil almasını sağlarım. Ayrıca, bitkinin tabanına yakın yerlerden yeni sürgünlerin çıkmasını teşvik etmek için de hafif budama yaparım. Bu işlem, lavantanın daha sağlıklı ve güçlü büyümesine yardımcı olur ve sonraki yıl daha bol çiçek açmasını sağlar.
