Yaz çiçeklerinden olan ve birkaç farklı isimle bilinen gazanyalar ülkemizde koyun gözü ve vahşi papatya adlarıyla karşımıza çıkmaktadır. Genelde beyaz, turuncu, kırmızı ve sarı renkli çiçek açalar. Yaprak yapıları sivri ve koyu yeşildir. Diğer yaz çiçeklerinde olduğu gibi gazanyalar da ilkbaharda çiçek açmaya başlarlar ve sonbahara kadar devam ederler. Yaz boyunca güneş etkisini kaybedene dek çiçekli kalırlar.
Balkon ve bahçelerde saksı içerisinde bakılabileceği gibi toprağa ekilerek de bakımı yapılabilen bir peyzaj bitkisidir. Daha çok dış mekan bitkisi olan gazanyalar mevsimlik bir bitkidir. Gazanyaların önemli özelliklerinden bir tanesi gün ışığında çiçeklerini açarlar ve güneş etkisini kaybettiğinde çiçeklerini kapatırlar.
Dış mekan bitkileri oldukları için güneşten ve rüzgardan çok fazla etkilenmezler. En sevdikleri alanlar sabah ve öğle vakitleri arasında güneş alan yerlerdir. Gazanyaların mutlu olması için olmazsa olmazları bol aydınlık bir alan ve sabah güneşidir.
Gazanya (Koyun Gözü) Bakımı Nasıl Yapılır?
Gazanya sulama işlemi toprak kurudukça yapılmalıdır. Yaz sıcakları boyunca haftada 2 defa ve yaz sıcakları bittikten sonra haftada bir defa olmak üzere sulama işlemi yapılır. Çiçekli ve yapraklı bir bitki olduğu için sulama kesinlikle üsten yapılmamalıdır. Sulamanın toprak dibinden verilerek yapılmasına özen gösterilmelidir. Sulamanın fazla yapılmamasına dikkat edilmelidir. Fazla sulamalar köklerin çürümesine neden olabilir.
Gazanya (Koyun Gözü) Saksı Değişimi ve Toprak Seçimi Nasıl Olmalıdır?
Gazanyalar her dönem saksı değişimi için uygun bitkilerdir. Saksı değişimlerinde kök yapısının bozulmadan değiştirilmesi önemlidir. Buna ek olarak saksının değiştirilen saksının bir numara büyük saksı olması yeni kök ve adaptasyon için önemlidir. Aynı zamanda saksının drenaj özellikleri olması gerekmektedir.
Gazanyalar çok fazla toprak seçmeyen bir bitkidir. Sadece killi toprakları sevmeyen bir bitkidir. Diğer toprak türlerine kolayca uyum sağlamaktadırlar. Saksıda bakım yapılıyorsa ara ara gübre verilebilir. Buna ek olarak gazanyaların daha gür ve dolu dolu çiçek açması için vitamin takviyesi de yapılabilir.
Gazanyalar dayanıklı çiçekler olduğu için bozulma görülen çiçekleri atmadan önce kesinlikle bir sonraki döneme bırakılması tavsiye edilir. Bunun nedeni de gazanyaların tekrardan çiçek açma ihtimallerinin yüksek olduğudur.
Gazanya Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Tohumla Çoğaltma:
- İlkbaharda, tohumları iç mekanlarda başlatın.
- Tohumları hafifçe toprağa gömün ve nemli tutun.
- Çimlenme için sıcak ve aydınlık bir yer seçin.
- Çimlenme gerçekleştikten sonra, fideleri dışarıya almadan önce sertleştirin.
Çelikle Çoğaltma:
- Yaz başında, sağlıklı bir bitkinin yeni büyümelerinden çelikler alın.
- Alt yaprakları çıkarın ve çelikleri nemli toprakta dikin.
- Çelikler kök salana kadar yüksek nem ve ılık sıcaklık koşullarını sağlayın.
- Köklenme gerçekleştikten sonra, çelikleri dış mekana taşıyabilirsiniz.
Gazanya Çiçeği Nasıl Budanır?
Gazanya çiçeğini budamak için aşağıdaki adımları izleyin:
- Solmuş Çiçekleri Kesin: Çiçekler solmaya başladığında, bitkinin enerjisini yeni çiçekler üretmeye yönlendirmek için solmuş çiçekleri kesin.
- Zayıf ve Hastalıklı Dal ve Yaprakları Çıkarın: Bitkinin genel sağlığını korumak için zayıf, hastalıklı veya zarar görmüş dal ve yaprakları kesin.
- Şekillendirme Budaması: Bitkiyi istediğiniz şekle sokmak için fazla uzamış veya istenmeyen yönde büyüyen dalları budayın.
- Hafif İnceltme: Hava ve ışığın bitkinin iç kısımlarına ulaşmasını sağlamak için aşırı yoğun dalları hafifçe inceltin.
- Budama Zamanı: Budama işlemini genellikle ilkbaharda, yeni büyüme başlamadan önce veya yaz sonunda yapın.
Gazanya Ne Zaman Ekilir?
Gazanya çiçeği genellikle iki ana dönemde ekilir:
- İlkbaharda: Son don tehlikesi geçtikten sonra dış mekanda doğrudan toprağa ekilebilir.
- Kışın Sonu veya Erken İlkbaharda: İç mekanda başlamak için, dışarıdaki son dondan yaklaşık 6-8 hafta önce tohumları ekerek başlayabilirsiniz. Bu, bitkilerin dış mekana dikilmeye hazır olmalarını sağlar.
Gazanya Çiçeği Kaç Günde Bir Sulanır?
Gazanya çiçeği, aşırı sulamaya karşı hassas olduğundan, sulama sıklığı toprağın nem durumuna göre belirlenmelidir. Genel bir kural olarak:
- Toprak Kuruduğunda Sulayın: Toprağın üst kısmı kuruduğunda (yaklaşık 1-2 cm derinlikte) gazanya çiçeğini sulayın.
- Sıklık: Bu, genellikle haftada bir kez olur, ancak hava koşulları ve toprağın türüne bağlı olarak değişebilir.
Gazanya Çiçeği Kışın Nerede Durmalıdır?
Kışın, Gazanya çiçeği aşağıdaki koşullarda bulunmalıdır:
- Soğuktan Korunaklı: Gazanya soğuğa dayanıklı değildir, bu yüzden don riski olan bölgelerde kışın iç mekana alınmalıdır.
- Yeterli Işık: Bitki, yeterli doğal ışık alabileceği aydınlık bir yerde olmalıdır.
- Serin Ortam: Eğer iç mekana alınıyorsa, serin bir oda tercih edilmelidir, ancak dondan korunmalıdır.
- Azaltılmış Sulama: Kış aylarında bitkinin sulama ihtiyacı azalır, bu nedenle toprağın kurumasına izin verin ve daha az sık sulayın.
Gazanya Çiçeği Güneşi Sever mi?
Evet, Gazanya çiçeği güneşi sever. Bu çiçekler bol güneş ışığına maruz kaldıklarında en iyi şekilde büyür ve çiçek açarlar. Güneşli bir konum, canlı ve sağlıklı çiçeklenmeyi teşvik eder.
